Łap wodę

ŁAP WODĘ, CZYLI PROSTE SPOSOBY NA DUŻE ZMIANY

Budowa ogrodów deszczowych oraz cykl warsztatów ekologicznych połączonych z konkursem plastycznym - w taki sposób dzieci ze szkół z rejonu działalności Wodociągów Ziemi Cieszyńskiej uczyły się racjonalnego gospodarowania wodą. O tym jak należy dbać o wodę opowiadała dzieciom bajkowa postać - Profesor Beskidzki. W tym artykule przeczytacie dlaczego o konsekwencjach kryzysu klimatycznego należy dziś rozmawiać właśnie z najmłodszymi przedstawicielami społeczeństwa.

“Łap wodę, czyli proste sposoby na duże zmiany, które opłaca się wprowadzić. Profesor Beskidzki wraz z Wodźminami na tropie” - pod takim hasłem pracownicy Wodociągów Ziemi Cieszyńskiej zapraszali dzieci z klas 1-4 do zabawy. Podczas warsztatów ekologicznych, które rozpoczęły się w maju 2023 r. specjaliści, którzy na co dzień pracują w Dziale Produkcji Wody oraz jednym z laboratoriów, wcielali się w rolę Profesora Beskidzkiego tłumacząc dzieciom dlaczego nasza planeta nazywana jest błękitną, ile wody jest na kuli ziemskiej i dlaczego należy ją oszczędzać. “Gotowi, aby dołączyć do grona Strażników Czystej Wody, czyli Wodźminów?” - takim zaproszeniem zaczynali warsztaty, po których obieg wody w przyrodzie nie miał dla dzieci żadnych tajemnic. Podczas zajęć pokazywali również symulację krążenia wody w przyrodzie i tłumaczyli na czym polega uzdatnianie wody przez wodociągowców i dlaczego polecają oni picie “kranówki” zamiast wody butelkowanej. Najważniejszą częścią zajęć było wykorzystywanie deszczówki w ogródkach i małych przestrzeniach zielonych znajdujących się przy różnych budynkach. Dzieci dowiadywały się jak w prosty i estetyczny sposób, poprzez założenie ogrodu deszczowego, można gromadzić lub spowalniać spływ wód jednocześnie zwiększając w ten sposób bioróżnorodność otoczenia. Celem projektu było zbudowanie takich ogrodów deszczowych. Dzieci wykonywały je własnoręcznie przy wsparciu partnera kampanii, Zbigniewa Krzemienia, absolwenta Akademii Rolniczej w Krakowie, właściciela firmy ogrodniczej Gardenus. W ten sposób do połowy września na terenie powiatu cieszyńskiego powstało 11 ogrodów deszczowych.

Oto lista:

• Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Górkach Wielkich
• Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 1 w Wiśle
• Szkoła Podstawowa nr 1 w Chybiu
• Zespół Szkolno - Przedszkolny w Hażlachu
• Zespół Szkolno - Przedszkolny w Kiczycach
• Zespół Szkół w Istebnej
• Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Cieszynie
• Szkoła Podstawowa w Dębowcu
• Zespół Szkolno - Przedszkolny w Drogomyślu
• Szkoła Podstawowa w Goleszowie
• Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 1 w Ustroniu

Bajkowo przez trudne problemy

Celem projektu, który udało się sfinansować z udziałem środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, jest przede wszystkim edukowanie i inspirowanie dzieci do prawidłowych zachowań ekologicznych. Misją tego działania było pokazanie mieszkańcom regionu jak racjonalnie można korzystać z wody. Dziś ten temat jest niezwykle ważny, bowiem wody będzie coraz mniej. To właśnie do młodych ludzi musi dotrzeć, że uzdatniona woda z kranu jest do picia, a do podlewania ogrodów mamy deszczówkę. Chodzi o to, by młodzi zrozumieli, że racjonalne zarządzanie zasobami, także tymi darmowymi, jest dziś niezbędne. Dlatego w tym projekcie edukacyjnym mówiliśmy: pij wodę z kranu, a rośliny podlewaj deszczówką. Skoncentrowane na takim przekazie działania odbyły się w 11 gminach, a dokładnie w 11 placówkach oświatowych. W sumie wzięło w nich udział ponad półtora tysiąca uczniów i nauczycieli. To sukces, bowiem dzieci te wiedzą coraz więcej, są bardzo ciekawe i chętnie angażują się w takie działania. Dzięki temu rośnie ich świadomość.

W ramach kampanii wydaliśmy zeszyty z podobizną Profesora Beskidzkiego opatrzone hasłami: „Łączy nas woda”, i „Pij wodę z kranu. Rośliny podlewaj deszczówką” a także kalendarze z ilustracjami wykonanymi przez dzieci biorące udział w konkursie plastycznym. Zostały w nim opublikowane także zasady troski o środowisko wodne. To wspaniała pamiątka, która będzie towarzyszyła najmłodszym. W przypadku kalendarza co najmniej przez rok. Zeszyt natomiast może posłużyć zarówno jako notes szkolny używany na lekcjach przyrody lub jako dziennik, w którym dziecko będzie odnotowywało rozwój ogrodu deszczowego rosnącego przy szkole, ale też inne ważne dla niego informacje związane z przyrodą i ekologią. Projekt ten udało się sfinsować dzięki środkom z WFOŚiGW w Katowicach. Wiosną, 2024 r., odwiedzimy szkolne ogrody deszczowe, by wesprzeć uczniów w utrzymaniu tej nowej przestrzeni.

Ogrody deszczowe w każdym domu

Stworzyliśmy takie scenariusze warsztatów, konkursu oraz budowy ogrodu deszczowego, by dzieci mogły poczuć się sprawcze, wobec tego co dotyczy każdej decyzji i podejścia w kontekście ochrony środowiska wodnego. Uczniowie są budowniczymi ogrodów deszczowych. A taki ogród to jeden z najprostszych przykładów na magazynowanie deszczówki niemal w każdym miejscu. Celem kampanii jest, by dzieci zapamiętały, że darmową wodę z opadów trzeba gromadzić i zatrzymywać. Być może uda im się przekonać rodziców do stworzenia takiej przestrzeni przy ich domach. Szczęśliwie w ostatnich latach ogrody deszczowe, dzięki swoim zaletom ekologicznym, stają się coraz bardziej popularne. Cieszą się coraz większym zainteresowaniem ludzi. I wcale to nie dziwi, bowiem to prosty sposób na poprawę estetyki najbliższego otoczenia. To również zmniejszanie ryzyka powodziowego podczas opadów i odciążenie odpływu kanalizacji. Aż po praktyczne korzyści związane z portfelem każdego gospodarstwa domowego polegające na oszczędnościach finansowych i zmniejszenie opłaty za ograniczoną retencję. Takie ogrody są piękne dzięki bioróżnorodności. Czasem przypominają zwykłą rabatkę, ale składają się w ponad 50% ze specjalnych gatunków roślin hydrofitowych. Takie gatunki poznawały dzieci w projekcie. Dzięki ogrodom deszczowym wody opadowe są nie tylko zatrzymywane w glebie, ale także naturalnie oczyszczane. Tak przygotowane powierzchnie chłoną nawet 40% lepiej niż klasyczny trawnik. Mogą być wykonane przez każdego i niemal w każdym miejscu. Do tego rośliny upiększają krajobraz i są siedliskiem zwierząt np. ptaków czy motyli.

Woda z kranu do picia, deszczówka do podlewania

Czujemy się prekursorami tak dużego projektu budowy kilkunastu ogrodów deszczowych w dość krótkim czasie. Nie było w ostatnich latach projektu, w którym powstało ich tak dużo. Spotkania w szkołach nasi pracownicy wykorzystali również do wspierania idei picia wody z kranu. Po raz kolejny pokazaliśmy, jak można finansowo oszczędzać na zakupach wody i ulżyć środowisku zmniejszając produkcję plastikowych butelek. Nie mamy wpływu na kryzysy jakie pojawiają się na świecie, ale mamy wpływ na to jak na nie zareagujemy. Kiedy każda osoba dokona zmian na przysłowiowym „własnym podwórku” to świat będzie zmieniał się na lepsze.

Naszym projektem zainteresowały się media. Budowa ogrodów deszczowych spodobała się między innymi Gabrieli Kaczyńskiej, autorce audycji EKO-RANEK realizowanej dla Radia Katowice. Będąc na antenie radiowej wraz ze Zbigniewem Krzemieniem z firmy Gardenus budowaliśmy jeden z ogrodów deszczowych w Ustroniu, w Szkole Podstawowej nr 1. Nagranie można odsłuchać pod takim linkiem: https://www.radio.katowice.pl/zobacz,66290,Eko-Ranek-Ogrody-deszczowe.html

Na realizację projektu Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej otrzymały dofinansowanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Katowicach.